Acht Brokaten

00:00 Voorbereiding
10:25 Oefening 1
18:50 Oefening 2
25:37 Oefening 3
31:18 Oefening 4
35:30 Oefening 5
42:25 Oefening 6
47:25 Oefening 7
52:50 Oefening 8
56:40 Afronding: schudden

1. Twee handen houden de hemel omhoog om de Driewarmer te reguleren

双手托天理三焦 (Shuāngshǒu tuō tiānlǐ sānjiāo)

Voeten tegen elkaar. Zak iets door je knieën. Rug recht. Schouders ontspannen. Armen langs je lichaam. Handen komen voor je lichaam omhoog, handpalmen omhoog. Voor je borst draaien je handen en dalen weer. Stap uit naar links. Zijwaarts van je lichaam draaien je handen en de beweging her­haalt zich. Vouw je handen nu. Voor je borst draaien je handen weer en dalen, je zakt wat dieper door je knieën. Daarna maken je armen een boog omhoog tot je handen zich (nog steeds gevouwen) boven je hoofd bevinden. Op dit punt kun je visualiseren dat de energie uit de kosmos via je handen (die als het ware een satelliet-schoteltje vormen) je Bai Hui (kroon) binnenstroomt, terwijl de aard-energie via de borrelende bron (onder je voet) je lichaam binnenstroomt. Vervolgens beschrijven je handen een grote boog naar beneden, je verplaatst je gewicht naar je rechterbeen, waardoor je je linkervoet weer naast je rechtervoet kun plaatsen. Herhaal het geheel, ditmaal naar rechts. Doe de oefening 4 of 8 keer.
De Driewarmer is een orgaan dat wij niet kennen. Dat komt omdat de Chinezen wanneer ze het over organen hebben, ze specifieke lichaamsfuncties bedoelen, en niet de weefsels die zich in je lichaam bevinden. De Driewarmer is je hele romp, en fungeert als een intermediair tussen al je organen. Je onderste warmer, in je buik, een paar vingers lager dan je navel, die produceert je Qi, je levensenergie. Deze oefening zorgt dus voor meer energie, hij verdrijft vermoeidheid en stimuleert de bloedcirculatie en toename van zuurstof in het bloed. Bovendien versterkt hij bovenrug, schouders, armen en handen.
Deze oefening versterkt en balanceert systemen voor ademhaling, hormonen, spijsvertering en eliminatie. Daarnaast brengt hij extra bloed naar de borstkas en buikholte. De driewarmer wordt in balans gebracht. De driewarmer is een lichaamsfunctie die de Chinezen onderscheiden; het is in feite het hele bovenlichaam. De oefening corrigeert ook een slechte houding in de bovenrug en borstkas, vergroot de longcapaciteit, opname van zuurstof en verhoogt de afgifte van kooldioxide. Vermoeidheid wordt verlicht.

2. Draai naar links en rechts alsof je een adelaar neerschiet

左右开弓如射雕 (Zuǒyòukāigōng rú shè diāo)

Voeten in V-vorm, hakken tegen elkaar. Zak iets door je knieën. Rug recht. Schouders ontspannen. Armen langs je lichaam. Handen komen als ontspannen vuisten voor je lichaam omhoog, armen wijzen (licht gebogen) naar voren. Stap naar links uit en ga zitten. Vuisten zakken naar beneden. Buig je linkerhand naar links, duim over ringvinger. Wijs- en middelvinger licht gebogen uitgestoken, zodat je een lichte spanning op het drukpunt boven op je pols voelt. Rechterhand als vuist bij je kaak (onder je rechteroor). Van je linker vingertoppen tot aan je rechterelleboog vormen je armen een boog (als je er van boven op zou kijken). Op dit punt visualiseer je dat je linkerarm naar links wordt getrokken en je rechter­arm naar rechts. Hierdoor gaat je borstkas open en krijg je meer lucht. Let op: span geen spieren en buig je schouders niet naar voren of naar achteren. Breng je rechterhand naar je linkerhand en verplaats je gewicht naar je linkerbeen. Trek je rechtervoet naar je linkervoet, tot in de boven beschreven V-vorm. Je handen beschrijven een boog ter hoogte van je gezicht, naar je heupen. Herhaal het geheel, ditmaal naar rechts. Doe de oefening 4 of 8 keer.
In de volksmond wordt deze oefening wel “Span de boog” genoemd. Die naam is ietwat misleidend. Span de boog… dan denk je al gauw dat je iets moet aanspannen. Maar we zijn juist op zoek naar ontspanning. Doe alles altijd zo ontspannen mogelijk, deze oefening dus ook. Je bereikt dat door te visualiseren dat je ellebogen zwaar zijn. Als je ellebogen zakken, dan ontspannen ook de schouders. Spanning zorgt er altijd voor dat je energiestroom blokkeert. Tenzij je zoals gezegd hier specifiek vele uren dagelijks op traint. In deze oefening visualiseer je dat de borstkas meer ruimte krijgt. De oefening is dan ook goed voor de Longen, en voor je Hart. Ook deze oefening verbetert de bloedcirculatie en zorgt voor meer zuurstof in je bloed. Hij zorgt ook voor meer emotionele balans.
De oefening versterkt en balanceert het centrale zenuwstelsel, spieren, pezen en immuunsys­temen, hij is weldadig voor longen en hart, versterkt de ademhaling en bloedcirculatie, versterkt borst- en tussenribspieren en vermindert de opbouw van melkzuur. De arteriën van het hart ontspannen en de ademcapaciteit wordt vergroot.

3. Scheid hemel en aarde om de milt en maag te reguleren

调理脾胃须单举 (Tiáolǐ píwèi xū dān jǔ)

Ontspan. Voeten tegen elkaar. Zak iets door je knieën. Rug recht. Schouders ontspannen. Armen langs je lichaam. Handen komen voor je lichaam omhoog, handpalmen omhoog. Voor je borst draaien je handen en dalen weer. Stap uit naar links. Beneden aangekomen gaan je handen een cirkel beschrijven, totdat ze bij elkaar komen (handpalmen naar beneden). Vanaf dat punt (zeg maar de hoogte van je kin) gaat je linkerhand een linkerbocht omlaag maken, je rechterhand een rechterbocht omhoog. Je linkerhand eindigt voor je onderbuik (handpalm om­laag), je rechterhand eindigt boven je voorhoofd (handpalm om­hoog). De handen bevinden zich in elkaars verlengde. Op dit punt visualiseer je dat de linkerkant van je lichaam klein is en de rechter­kant groot. Let wel: je doet dit niet, je visualiseert slechts! Je handen gaan dezelfde weg terug, tot ze weer (ter hoogte van je kin) samenkomen. Daarna beschrijven ze weer een boog naar beneden. Herhaal het geheel, ditmaal naar rechts. Doe de oefening 4 of 8 keer.
Deze oefening brengt de energieën van Milt en Maag in balans, zorgt er dus voor dat die organen beter kunnen functioneren. Milt en Maag zorgen in je lichaam voor transport en transformatie. Als je moeite hebt met veranderingen, met meebewegen met die veranderingen, dan zou het kunnen zijn dat je Milt-energie blokkeert. Deze oefening verhelpt dat, en zorgt er bijvoorbeeld voor dat voedingsstoffen beter worden opgenomen in je lichaam. De oefening is ook goed voor Lever en Galblaas. Door deze oefening worden de organen die de spijsvertering reguleren gerekt en gemasseerd. Hij bevordert de peristaltiek van de darmen, ondersteunt de vertering en versterkt de milt bij de productie van rode en witte bloedlichaampjes.

4. Kijk naar achteren om de vijf zwakheden te repareren en de zeven emoties te balanceren

五劳七伤往后瞧 (Wǔ láo qī shāng wǎng hòu qiáo)

Ontspan. Voeten tegen elkaar. Zak iets door je knieën. Rug recht. Schouders ontspannen. Armen langs je lichaam. Handen komen voor je lichaam omhoog, handpalmen omhoog. Voor je borst draaien je handen en dalen weer. Stap uit naar links. Je hoofd draait langzaam naar je linkerschouder. Kijk met je ogen half dicht over je schouder. Je handen zijn zo gedraaid dat je pinken licht omhoog wijzen. Verplaats je gewicht weer naar rechts, je hoofd draait weer lang­zaam naar voren, je handen beschrijven een boog naar voren, stap terug. Herhaal het geheel, ditmaal naar rechts. Doe de oefening 4 of 8 keer.
De vijf zwakheden, dan hebben we het niet over bijvoorbeeld teveel chocolade eten. Nee, de vijf zwakheden in de Traditionele Chinese Geneeskunde zijn: te veel liggen, te veel zitten, te veel staan, te veel lopen en te veel kijken. Met name dat laatste is echt een volksziekte geworden in onze moderne maatschappij. Wanneer heb jij voor het laatst langdurig naar de horizon zitten staren? Met een wazige blik? Wij zijn de hele dag aan het focussen en naar schermen aan het turen. Deze oefening is dus heel goed voor je ogen.
Daarnaast brengt deze oefening de zeven emoties in balans. Piekeren (je zorgen maken), verdriet, angst, ongerustheid, woede, vreugde (opwinding) en schrik. Deze emoties kunnen organen beschadigen, ze hebben negatieve invloed op de energiestromen, ze veroorzaken emotionele ziekten en ze beïnvloeden ook de gevolgen van ziekten. Mijn twee leraren in Beijing waren TCM-arts. Allebei hamerden ze er op dat binnen de TCM emoties een enorme rol spelen op het gebied van gezondheid. Deze vierde oefening is simpel, maar zoals je ziet van groot belang.
Oefening 4 verhoogt de circulatie van bloed naar de hersenen, versterkt het centrale zenuwstelsel, verlicht vermoeidheid in het hoofd en verbetert de impulsen vanuit het zenuwstelsel naar de ademhalings- en circulatie­systemen. Hij versterkt de oogspieren. Daarnaast repareert deze oefening de 5 zwakheden. Te lang zien beschadigt het bloed (televisie, computer); te lang liggen beschadigt de Qi; te lang zitten beschadigt de spieren; te lang staan beschadigt de botten; te lang lopen (in beweging zijn) beschadigt de pezen. Ook herstelt nummer 4 schade aan de 7 emoties (vreugde, woede, verdriet, angst, schrik, lang nadenken, zorgen maken).

5. De draak zwaait zijn hoofd en roert zijn staart om het hartvuur te verzachten

摇头摆尾去心火  (Yáotóubǎiwěi qù xīn huǒ)

Voeten in V-vorm, hakken tegen elkaar. Zak iets door je knieën. Rug recht. Schouders ontspannen. Armen langs je lichaam. Handen komen voor je lichaam omhoog, handpalmen omhoog, draaien voor je borst. Stap naar links uit en ga zitten. Plaats je handen op je knieën (duim achter, middelvinger drukt licht in kuiltje). Recht je rug. Buig je bovenlichaam naar je linkerknie. Verplaats je bovenlichaam zonder overeind te komen naar je rechterknie. Houd hierbij je rug vooral recht. Bij je rechterknie komt je bovenlichaam enigszins omhoog, je strekt je linkerarm en kijkt naar links. Zorg er voor dat je gewicht wel in het midden blijft. Buig je bovenlichaam terug naar je rechterknie, beweeg onderlangs terug naar je linkerknie.Tijdens deze beweging verplaats je je ge­wicht naar links, zodat je je rechterbeen kunt bijtrekken. Breng onderwijl je handen bij elkaar en beschrijf een boog. Herhaal het geheel, ditmaal naar rechts. Doe de oefening 4 of 8 keer.
De emotie die hoort bij het hart wordt wel vertaald als ‘overmatige vreugde’. Persoonlijk vind ik dat een wat wazige term. Ik praat liever over opwinding. Vreugde kan overgaan in een soort opwinding die niet meer gezond is. Dan is sprake van hartvuur. Deze oefening is bijzonder effectief om dat te verzachten. Spanning wordt minder, en de oefening heeft een positief effect op het zenuwstelsel. Hij draagt bij aan een evenwichtige energiestroom in het hele lichaam. Bovendien is hij goed voor spieren in de rug, schouders en nek.
Bij oefening 1 gaf ik al aan dat je lichaam over drie warmers beschikt, die Dantians. In de onderste wordt Jing (lichaamsvloeistoffen, hormonen) omgezet in Qi. Die Qi stijgt op naar de middelste Dantian, ter hoogte van het hart. Daar wordt Qi omgezet in een ijlere vorm van energie: Shen. Shen wordt wel vertaald als ‘geest’. De Chinezen zeggen dan ook: als het hartvuur oplaait, vindt de geest geen rust.
Oefening 5 verzacht mentale stress, versterkt het lichaam in zijn totaliteit, verlicht nerveuze spanning (hart) en bevordert de Qi-stroom door de wervelkolom en nek. Bovendien versterkt hij taille en bovenbenen.

6. Omvat de voeten om nieren en taille te versterken en vitale kracht vrij te maken

兩手攀足固腎腰 (Liǎngshǒu pān zú gù shèn yāo)

Voeten recht vooruit op schouderbreedte. Zak iets door je knieën. Rug recht. Schouders ontspannen. Armen langs je lichaam. Je armen gaan opzij en langzaam in een boog omhoog, totdat ze boven je hoofd weer bij elkaar komen. Tijdens deze beweging verplaatst je gewicht zich iets naar voren, waardoor je met onge­veer tweederde van je gewicht op je voorvoet rust.
Je handen beginnen voor je lichaam te zakken. Tijdens deze bewe­ging komt het gewicht weer midden op je voet. Wanneer je handen ter hoogte van je onderlichaam zijn begin je voorover te buigen. Buig je knieën en hurk. Je handen zijn naar voren gericht (alsof je een boom vasthoudt).
Strek je benen langzaam en plaats je vingers onder je tenen. Be­weeg je stuitje omhoog, alsof het aan een touw onhoog wordt ge­trokken. Kom weer langzaam omhoog; wervel voor wervel recht je rug zich. Doe de oefening 4 of 8 keer.
Onze onderrug is een plek waar energie vaak blokkeert, om een veelheid aan redenen. Deze oefening verhelpt dat. De essentie van de oefening is dat je bij het omhoog komen de rug goed afrolt, alsof je wervel voor wervel recht zet. Daardoor kan de energie weer beter stromen. De oefening is heel goed voor je nieren, je bijnieren en je blaas, en ook gunstig voor de organen in de buikstreek. Hij versterkt je wilskracht en je wijsheid. Ik heb gemerkt dat sommige mensen zich na deze oefening heerlijk loom voelen, terwijl anderen zich juist gerevitaliseerd voelen.
Oefening 6 versoepelt de rug- en beenspieren, ondersteunt de organen in de onderbuik (voornamelijk nieren en blaas) en verjongt de reproductie-organen. De functies van de bijnieren wordt verbeterd, evenals de flexibiliteit. Hij versterkt de vitaliteit.

7. Stoot met vuisten om de vitale kracht vermenigvuldigen

攥拳怒目增气力 (Zuàn quán nùmù zēng qìlì)

Voeten in V-vorm, hakken tegen elkaar. Zak iets door je knieën. Rug recht. Schouders ontspannen. Armen langs je lichaam. Handen komen als ontspannen vuisten voor je lichaam omhoog, armen wijzen (licht gebogen) naar voren. Stap naar links uit en ga zitten. Vuisten zakken naar beneden. Linkervuist beweegt sneller dan je rechter. Linkervuist gaat naar je lichaam en stoot dan naar voren (ongeveer schouderhoogte). Rechtervuist draait knokkels naar beneden en eindigt bij je rechternier. Linker- en rechtervuist eindigen hun beweging tegelijk en op dat moment span je al je spieren aan en open je je ogen iets verder. Druk je grote teen in de grond. Breng je rechterhand naar je linkerhand en verplaats je gewicht naar je linkerbeen. Trek je rechtervoet naar je linkervoet, tot in de boven beschreven V-vorm. Je handen beschrijven een boog ter hoogte van je gezicht, naar je heupen. Herhaal het geheel, ditmaal naar rechts. Doe de oefening 4 of 8 keer.
Deze oefening is goed voor verschillende organen, zoals darmen, maag, blaas, galblaas en driewarmer, maar bovenal voor de lever. Daarom open je ook steeds bij het eind van een beweging de ogen. De lever uit zich in de ogen, zeggen de Chinezen.
De oefening versterkt het skelet en de pezen en stimuleert de circulatie van Qi en bloed. Hij voorkomt degeneratie van gewrichten, stimuleert de hersenschors en ondersteunt de lever.

8. Til de hielen op en verdrijf de honderd ziekten

背後七顛百病消 (Bèihòu qī diān bǎi bìng xiāo)

Voeten ongeveer schouderbreed. Zak iets door je knieën. Rug recht. Schouders ontspannen. Armen langs je lichaam. Handen komen naar voren en omhoog, ellebogen blijven naast je lichaam, handpalmen wijzen omhoog. Handpalmen draaien om (tot ze omlaag wijzen), en armen bewe­gen terug. Tijdens die beweging komen je hakken van de grond. Het is alsof je jezelf omhoog drukt. Hou deze houding even vast, je adem ook. Laat je met enige kracht op je hakken vallen, je armen schieten naar voren (handpalmen gaan omhoog), buig je rug en je benen om de klap op te vangen. Je moet een lichte vibratie door je hele lichaam voelen. Adem tijdens de klap met kracht uit. Doe de oefening 4 of 8 keer.
Deze oefening normaliseert het centrale zenuwstelsel en zorgt voor lichte vibratie in alle organen. Hij stimuleert alertheid, verwijdert vermoeidheid en verfrist het lichaam.
Bij deze oefening gaat het er om hoe hard je op je hielen terecht komt. Doe dat niet te hard, want dan bezeer je jezelf. Maar ook niet te zacht, want dan gebeurt er niets. Als je het goed doet, voel je je hele lijf even trillen. Je spieren, botten, organen. Alles trilt even. Een prima oefening om diverse chronische aandoeningen te behandelen en te voorkomen. Alle organen worden gemasseerd door het trillen. Je lymfesysteem wordt geactiveerd. Het is goed voor je zenuwstelsel, je wervelkolom en je evenwicht.