Tien jaar geleden schreef ik een artikel over soja. Hierbij publiceer ik het nogmaals, en de laatste alinea bevat de huidige inzichten.
Twintig jaar geleden werden sojabonen nog gezien als oneetbaar, zelfs in Azië, de herkomst van soja. Soja werd al tijdens de Chou Dynastie (1134 – 246 BC) in China gebruikt. Alleen ging het hier wel om de gefermenteerde vorm van soja. De Chinezen hebben eigenlijk nooit soja gegeten zoals wij dat nu doen. De oude Chinezen realiseerden zich toen al dat deze gefermenteerde vorm de enige manier was om soja op een veilige manier geschikt te maken voor consumptie. De reclame boodschap die soja producenten verspreiden dat soja al duizenden jaren wordt gegeten is dus de halve waarheid. Soja wordt wel duizenden jaren gegeten maar niet in de vorm waarin wij dat nu in onze voeding terug zien. Uit onderzoek zou je kunnen concluderen dat soja en sojaproducten ingezet kunnen worden bij de behandeling van overgewicht dat wordt veroorzaakt door hyperinsulinemie. Maar de consumptie van soja heeft helaas ook vele negatieve gevolgen voor onze gezondheid en kan daarom niet veilig worden toegepast bij de behandeling van overgewicht. Het is überhaupt nog maar de vraag of het gezond is om vaak soja te eten.
Door soja aan de dagelijkse voeding toe te voegen kunnen we de insuline respons, die wordt veroorzaakt door de glucose in het bloed, verlagen. Het lichaam blijft hierdoor langer vetten verbranden waardoor overgewicht verminderd wordt. Hermansen komt in december 2001 tot dezelfde conclusies. In zijn onderzoek maakt hij gebruik van diabetes type II patiënten.
Soja heeft niet alleen gunstige effecten bij de behandeling van overgewicht maar verlaagt ook de slechte vorm van cholesterol (LDL) en de schadelijke triglyceriden waardoor de kans op hart en vaatziekten sterk verkleind wordt. Dat is goed nieuws, want verhoogde LDL en triglyceriden waarden komen vaak voor bij mensen met overgewicht.
Tekort aan voedingsstoffen
Soja bevat een groot aantal stoffen die onze gezondheid negatief beïnvloeden. Een van deze zogenaamde antinutriënten blokkeert de werking van enzymen zoals trypsine. Trypsine is nodig voor de opname van eiwitten. Hierdoor kunnen tekorten ontstaan aan eiwitten en daardoor ook tekorten aan aminozuren. Ook bevat soja de stof lectine die het voor de darmen moeilijker maakt om bouwstoffen uit de voeding op te nemen. Hierdoor kunnen tekorten ontstaan aan belangrijke vitamines zoals vitamine A, D, E en B12.
Sojabonen bevatten ook grote hoeveelheden fytaatzuur. Fytaatzuur remt de opname van calcium, magnesium, koper, ijzer en zink. Het fytaatzuur uit soja belemmert vooral de opname van zink. Zink is belangrijk voor de ontwikkeling van onze hersenen en ons zenuwstelsel, maar beschermt ook tegen de ontwikkeling van diabetes. Zink is bovendien belangrijk voor een goede werking van het immuunsysteem. Een zinktekort kan dan ook ernstige gevolgen hebben voor onze gezondheid.
De negatieve effecten van fytaatzuur zijn in vele wetenschappelijke onderzoeken vastgelegd. Onderzoek in derdewereldlanden, waar de bevolking via ontwikkelingshulp programma’s geleerd is om soja te verbouwen en te eten, geeft aan dat een groot deel van de bevolking een tekort heeft aan bovengenoemde mineralen.
Soja-melk en tofu worden vaak gezien als gezonde alternatieven voor vlees en zuivelproducten. Organisch gefermenteerde soja-producten zijn oké in kleine hoeveelheden, maar de meeste soja-producten zijn genetisch gemanipuleerd. Honderden epidemiologische, klinische en laboratoriumonderzoeken brengen soja in verband met bijvoorbeeld ondervoeding, spijsverteringsproblemen, een slecht functionerende schildklier, cognitieve achteruitgang, onvruchtbaarheid, hartklachten en kanker.