Het Chinese karakter 藥 (yào) verwijst naar een medicijn. Het karakter is samengesteld uit twee delen. Het bovenste deel is 艹, dat is het Chinese radicaal dat bijvoorbeeld staat voor gras, of grasachtige planten of kruiden. Het onderste deel 樂 (uitgesproken als yuè of lè) is een Chinees karakter dat twee betekenissen heeft. Het kan staan voor muziek, maar ook voor geluk.
De twee delen samen en drie betekenissen samen geven inzicht in hoe de oude Chinezen naar geneeskunde keken. Alles bij elkaar – muziek, geluk en kruiden – vormen zij het karakter dat vandaag de dag voor Chinese geneeskunde wordt gebruikt.
Het karakter 藥 vloeit voort uit het onderste deel 樂, dat verwijst naar het Chinese gebruik van muziek om ziekten te helen, al sedert duizenden jaren, zelfs al voordat kruiden werden toegepast.
Tachtig trommels
Volgens de Chinese mythologie werd Huang Di, de legendarische Gele Keizer, op een dag uitgedaagd om te strijden door Chi You, de afgrijselijke leider van een oeroude stam. De Gele Keizer was gezegend door de goddelijke fee Xuan Nü om de deugden te bevorderen en het tirannieke te veroordelen, en in een droom werd hem geadviseerd dat alleen het oorverdovende geluid van de trommel die was gemaakt van het vel van Kui (een wilde os, een monster dat leefde aan de kust van de Oostelijke Zee), de metaalhoofdige Chi You en zijn stam zou kunnen verslaan. De keizer werd wakker en gaf meteen opdracht om de Kui te vangen. De huid van de Kui werd gebruikt voor het maken van tachtig trommels. Toen de soldaten van de keizer op het slagveld de trommels sloegen, werden Chi You’s soldaten neergeslagen, hun metalen hoofden braken open en ze hadden enorme pijn.
Maar de soldaten van de keizer waren overweldigd door het geluid, en vielen ook bewusteloos op de grond. De keizer riep daarop de hulp in van een muziekmeester, die haastig een remedie improviseerde.
Lieflijke muziek
De muziekmeester haalde de pezen los van de bogen van het keizerlijke leger, en bond ze op een hol stuk hout. Daarna nam hij een smal, dun stukje metaal en plukte sierlijk aan de snaren, waardoor lieflijke muziek hoorbaar werd. Geleidelijk kwamen de soldaten weer bij bewustzijn.
Geïnspireerd door dit instrument construeerde Cang Jie, de man die officieel verantwoordelijke was voor het creëren Chinese tekens, het karakter 樂 voor muziek. Het bovenste deel toont het 白 (bái) karakter in het midden, met een ‘snaar’ aan beide zijden. 白 betekent ‘wit’, en refereert in deze context aan het plectrum waarmee de snaren worden bespeeld.
Het onderste deel van 樂 is het teken 木 (mù), dat hout betekent. Je kunt dus zien dat de structuur van het karakter 樂 een vaardig en perfect het levensreddende instrument weergeeft. Gebaseerd op dit eerste gebruik van muziek om te helen, werd het karakter voor muziek later geïntegreerd in het karakter voor medicijn.
Het Chinese karakter voor muziek heeft een tweede betekenis: genot, geluk. De voor de hand liggende uitleg is natuurlijk dat mooie muziek gelukkig kan maken, vreugde kan brengen. Maar vreugde heeft ook nog een andere relatie met medicijn.
Medicijn wordt gekenmerkt door bitterheid. Een patiënt kan zijn gezondheid en geluk alleen maar terugkrijgen door de bitterheid van het medicijn. Deze paradox wortelt in de Doctrine van het Gemiddelde, een Confuciaanse klassieker die ons leert dat om een onoverwinnelijke positie te bereiken, we het gemiddelde moeten vinden en vasthouden, het midden tussen twee extremen. Zo’n kijk op de dingen maakt het mogelijk dat je hoop vinden onder tegenspoed, dat je voorzichtigheid kunt betrachten tijdens voorspoed. Vanuit dit principe kun je zien dat geluk 樂 besloten ligt in bitter medicijn 藥.
[hr_shadow]